COPD is een ongeneeslijke longziekte. De luchtwegen zijn blijvend vernauwd. Daardoor werken de longen steeds minder goed. U krijgt vaak last van hoesten, benauwdheid en slijm in de luchtwegen. Met de jaren wordt het moeilijker om genoeg lucht te krijgen. Een stukje wandelen bijvoorbeeld kost dan steeds meer moeite. De vernauwing van de luchtwegen komt door een blijvende ontsteking, bijna altijd door jarenlang roken. De schade is onherstelbaar.
COPD is een afkorting voor het Engelse Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Vroeger werd dit vaak chronische bronchitis of longemfyseem genoemd.
Klachten zijn hoesten, opgeven van slijm, piepen en brommen als u ademt, en snel kortademig en moe.
Jaarlijks vindt minimaal 1 keer een controle plaats bij de praktijkondersteuner. Tijdens die controle wordt u met u besproken hoe het gegaan is, wat de ernst van uw klachten zijn, hoe het met inspanning/beweging gaat, hoe het met uw gewicht gaat en natuurlijk wordt de longfunctie gemeten door een blaastest (spirometrie, zie het fimpje hieronder van een collega praktijkondersteuner) zodat bekeken kan worden hoe het met uw longfunctie gaat.
Er is veel aandacht voor een exacerbatie van COPD (longaanval). Dokterscoop heeft daarvoor het 'exacerbatie management' ontwikkeld samen met de zorgverleners in de keten. Centraal in dit management staat het 'Actieplan'. Dit is het gezamenlijk tussen patiënt en zorgverlener besproken plan waarin beschreven staat wat u zelf kunt doen als u een longaanval hebt. Dokterscoop introduceert dit plan in haar ketenzorg.
De eerste klachten van COPD ontstaan vaak pas na uw 40ste.
U krijgt last van hoesten en opgeven van slijm.
Ademen geeft een piepend en brommend geluid.
U wordt sneller kortademig en moe, vooral bij inspanning zoals traplopen.
Verkoudheid, griep en longontsteking geven extra veel klachten en gaan langzamer over.
Bij (ernstige) COPD kan uw conditie snel achteruit gaan. U valt dan af, uw spieren worden slapper en dunner en kleine stukjes lopen wordt dan erg vermoeiend.
Het kan zijn dat klachten als benauwdheid, hoesten en slijm opgeven opeens veel erger worden in de volgende omstandigheden:
bij verkoudheid, griep en andere luchtweginfecties (bij griep kunt u ernstig ziek worden);
in prikkelende lucht, zoals rook;
bij lichamelijke inspanning.
Het is overigens niet altijd duidelijk waarom de klachten soms verergeren. Sommige mensen met COPD zijn bang om het benauwd te krijgen en durven zich haast niet meer in te spannen. Toch is het goed om te blijven bewegen en uw conditie zo goed mogelijk te houden.
Hoe ontstaat COPD?
COPD komt bijna altijd door roken. Heel soms komt het doordat mensen lange tijd in een omgeving met bepaalde stoffen in de lucht hebben gewerkt, bijvoorbeeld fijnstof, gassen, dampen of rook. De rook of prikkelende stofdeeltjes veroorzaken een chronische ontsteking van het slijmvlies in de luchtwegen. Vooral de kleine vertakkingen van de luchtwegen en de longblaasjes raken hierdoor steeds meer beschadigd. De schade is blijvend: het slijmvlies herstelt zich niet meer. COPD komt niet door een allergie.
Behandeling van COPD
Er is geen behandeling waardoor COPD over gaat. U kunt wel uw klachten verminderen door u te houden aan de leefregels bij COPD:
stoppen met roken: dit is de belangrijkste stap in de behandeling van COPD
gezond eten
dagelijks bewegen
Daarnaast kunnen medicijnen uw klachten iets verminderen. Kijk voor gebruik van medicijnen bij Ik neem medicijnen voor COPD. Ook ademhalingsoefeningen kunnen helpen tegen kortademigheid en moeite om slijm weg te krijgen. Een oefen- of fysiotherapeut kan u de oefeningen leren.
Hieronder vindt u informatie onderverdeeld naar verschillende situaties, leest u rustig deze informatie door of bekijk de filmpjes zoals die van de spirometrie.
ademt, en snel kortademig en moe.